പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ സൗദി അറേബ്യൻ സന്ദർശനത്തിന്റെ സമാപന വേളയിൽ പുറത്തിറക്കിയ സംയുക്ത പ്രസ്താവന

"ഒരു ചരിത്ര സൗഹൃദം; പുരോഗതിക്കായുള്ള പങ്കാളിത്തം"

സൗദി അറേബ്യയുടെ കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ ഹിസ് റോയൽ ഹൈനസ് പ്രിൻസ് മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദിന്റെ ക്ഷണപ്രകാരം, ബഹുമാനപ്പെട്ട ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി 2025 ഏപ്രിൽ 22 ന് സൗദി അറേബ്യയിൽ സന്ദർശനം നടത്തി.

പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ സൗദി അറേബ്യയിലേക്കുള്ള മൂന്നാമത്തെ സന്ദർശനമാണിത്. സൗദി അറേബ്യയുടെ കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദ് 2023 സെപ്റ്റംബറിൽ ജി-20 ഉച്ചകോടിയിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിനും ഇന്ത്യ-സൗദി അറേബ്യ തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന്റെ ആദ്യ യോഗത്തിൽ സഹ-അധ്യക്ഷത വഹിക്കുന്നതിനുമായി നടത്തിയ ഇന്ത്യാ സന്ദർശനത്തിന് ശേഷമായിരുന്നു ഇത്. 

ജിദ്ദയിലെ അൽ-സലാം കൊട്ടാരത്തിൽ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദിയെ കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ രാജകുമാരൻ മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദ് സ്വീകരിച്ചു. ചരിത്രപരമായി അടുത്ത സൗഹൃദം പങ്കുവെക്കുന്ന ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയും തമ്മിലുള്ള  സുദൃഢമായ ബന്ധം അവർ അനുസ്മരിച്ചു. വിശ്വാസവും സൗഹാർദ്ദവും നിറഞ്ഞ ശക്തമായ ബന്ധവും ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള അടുത്ത ബന്ധവും ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയും ആസ്വദിക്കുന്നു. പ്രതിരോധം, സുരക്ഷ, ഊർജ്ജം, വ്യാപാരം, നിക്ഷേപം, സാങ്കേതികവിദ്യ, കൃഷി, സംസ്കാരം, ആരോഗ്യം, വിദ്യാഭ്യാസം, ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം എന്നിവയുൾപ്പെടെ വൈവിധ്യമാർന്ന മേഖലകളെ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തത്തിലൂടെ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ഉഭയകക്ഷി ബന്ധത്തിന്റെ ഉറച്ച അടിത്തറ കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് ഇരുപക്ഷവും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. പരസ്പര താൽപ്പര്യമുള്ള നിലവിലെ പ്രാദേശിക, അന്തർദേശീയ വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള കാഴ്ചപ്പാടുകളും ഇരുപക്ഷവും കൈമാറി.

2030 ലെ വേൾഡ് എക്സ്പോയും 2034 ലെ ഫിഫ ലോകകപ്പും സൗദി അറേബ്യ വിജയകരമായി ഏറ്റെടുത്തതിന് സൗദി അറേബ്യയുടെ കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദിനെ പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി അഭിനന്ദിച്ചു.

ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയും തമ്മിലുള്ള തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള മാർഗങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഇരു നേതാക്കളും ക്രിയാത്മകമായ ചർച്ചകൾ നടത്തി. ഇന്ത്യ-സൗദി അറേബ്യ തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന്റെ (എസ്‌പി‌സി) രണ്ടാമത്തെ യോഗത്തിലും ഇരു നേതാക്കളും സഹ-അധ്യക്ഷത വഹിച്ചു. 2023 സെപ്റ്റംബറിലെ അവസാന യോഗത്തിനു ശേഷമുള്ള തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന്റെ പുരോഗതി ഇരുപക്ഷവും അവലോകനം ചെയ്തു. രണ്ട് മന്ത്രിതല സമിതികളുടെയും, അതായത് (എ) രാഷ്ട്രീയ, സുരക്ഷ, സാമൂഹിക, സാംസ്കാരിക സഹകരണ സമിതിയുടെയും അവയുടെ ഉപസമിതികളുടെയും (ബി) വ്യത്യസ്ത മേഖലകളിലെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയും നിക്ഷേപവും സംബന്ധിച്ച സമിതിയുടെയും അവയുടെ സംയുക്ത വർക്കിംഗ് ഗ്രൂപ്പുകളുടെയും പ്രവർത്തന ഫലങ്ങളിൽ ഇരു നേതാക്കളും സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിനെ നാല് മന്ത്രിതല സമിതികളായി വികസിപ്പിച്ചതിനെ കൗൺസിലിന്റെ സഹ-അധ്യക്ഷന്മാർ സ്വാഗതം ചെയ്തു. പ്രതിരോധ സഹകരണം, ടൂറിസം, സാംസ്കാരിക സഹകരണം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള മന്ത്രിതല സമിതികൾ കൂടി ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തത്തിന്റെ ആഴം വർദ്ധിക്കുന്നതിനെ ഇത് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. ഇരു രാഷ്ട്രങ്ങളിലും വിശ്വാസവും പരസ്പര ധാരണയും വളർത്തിയെടുക്കാൻ സഹായിച്ച വിവിധ മന്ത്രാലയങ്ങളിലെ നിരവധി ഉന്നതതല സന്ദർശനങ്ങളെ ഇരു നേതാക്കളും അഭിനന്ദിച്ചു. യോഗത്തിനൊടുവിൽ, ഇന്ത്യ-സൗദി അറേബ്യ തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന്റെ രണ്ടാം യോഗത്തിന്റെ മിനിറ്റ്സിൽ ഇരു നേതാക്കളും ഒപ്പുവച്ചു.

രാജ്യത്ത് താമസിക്കുന്ന ഏകദേശം 2.7 ദശലക്ഷം ഇന്ത്യൻ പൗരന്മാരുടെ ക്ഷേമം തുടർച്ചയായി ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിന് ഇന്ത്യൻ പക്ഷം സൗദി പക്ഷത്തോട് നന്ദി അറിയിച്ചു, ഇത് ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ നിലനിൽക്കുന്ന ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ശക്തമായ ബന്ധത്തെയും വലിയ സൗഹാർദ്ദത്തെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. 2024 ലെ ഹജ്ജ് തീർത്ഥാടനം വിജയകരമായി നടത്തിയതിന് സൗദി അറേബ്യയെ ഇന്ത്യൻ പക്ഷം അഭിനന്ദിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ ഹജ്ജ്, ഉംറ തീർത്ഥാടകർക്ക് സൗകര്യമൊരുക്കുന്നതിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള മികച്ച ഏകോപനത്തിന് നന്ദി അറിയിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയും തമ്മിലുള്ള സാമ്പത്തിക ബന്ധം, വ്യാപാരം, നിക്ഷേപ ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയിലെ സമീപ വർഷങ്ങളിലെ വളർച്ചയെ ഇരുപക്ഷവും സ്വാഗതം ചെയ്തു. വിഷൻ 2030 പ്രകാരമുള്ള ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ കൈവരിച്ച പുരോഗതിക്ക് ഇന്ത്യൻ പക്ഷം സൗദി പക്ഷത്തെ അഭിനന്ദിച്ചു. ഇന്ത്യയുടെ സുസ്ഥിര സാമ്പത്തിക വളർച്ചയ്ക്കും 2047 ഓടെ വികസിത ഭാരതം അല്ലെങ്കിൽ വികസിത രാജ്യമായി മാറുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തിനും സൗദി പക്ഷം നന്ദി പ്രകടിപ്പിച്ചു. അതത് ദേശീയ ലക്ഷ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനും പൊതുവായ അഭിവൃദ്ധി കൈവരിക്കുന്നതിനും പരസ്പര താൽപ്പര്യമുള്ള മേഖലകളിൽ ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാനും ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.

ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള നിക്ഷേപ പ്രവാഹം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി 2024 ൽ രൂപീകരിച്ച ഉന്നതതല ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന് (എച്ച്എൽടിഎഫ്) കീഴിലുള്ള ചർച്ചകളിൽ ഉണ്ടായ പുരോഗതിയിൽ ഇരു നേതാക്കളും സംതൃപ്തി രേഖപ്പെടുത്തി. ഊർജ്ജം, പെട്രോകെമിക്കൽസ്, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, സാങ്കേതികവിദ്യ, ഫിൻടെക്, ഡിജിറ്റൽ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, ടെലികമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ്, ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽസ്, നിർമ്മാണം, ആരോഗ്യം എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഇന്ത്യയിൽ നിക്ഷേപം നടത്താനുള്ള സൗദി അറേബ്യയുടെ ശ്രമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, അത്തരം നിക്ഷേപ ഒഴുക്ക് വേഗത്തിൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നിലധികം മേഖലകളിൽ ഉന്നതതല ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സ് ധാരണയിലെത്തി. രണ്ട് റിഫൈനറികൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ സഹകരിക്കുന്നതിനുള്ള ഉന്നതതല ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിലെ കരാർ അവർ ശ്രദ്ധിച്ചു. നികുതി പോലുള്ള മേഖലകളിൽ ഈ ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സ് കൈവരിച്ച പുരോഗതി ഭാവിയിൽ കൂടുതൽ സഹകരണത്തിന് ഒരു പ്രധാന വഴിത്തിരിവായിരുന്നു. ഉഭയകക്ഷി നിക്ഷേപ ഉടമ്പടി സംബന്ധിച്ച ചർച്ചകൾ എത്രയും വേഗം പൂർത്തിയാക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ഇരുപക്ഷവും സ്ഥിരീകരിച്ചു. പിഐഎഫിന്റെ നിക്ഷേപ സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കുന്നതിനുള്ള നോഡൽ പോയിന്റായി പ്രവർത്തിക്കുന്നതിനായി പബ്ലിക് ഇൻവെസ്റ്റ്‌മെന്റ് ഫണ്ടിൽ (പിഐഎഫ്) ഇന്ത്യാ ഡെസ്‌ക് ആരംഭിച്ചതിനെ ഇന്ത്യൻ പക്ഷം അഭിനന്ദിച്ചു. ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയും തമ്മിലുള്ള വളർന്നുവരുന്ന സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തത്തിന് അടിവരയിടുന്നതാണ് ഉന്നതതല ടാസ്‌ക് ഫോഴ്‌സിന്റെ പ്രവർത്തനം എന്ന് അവർ നിരീക്ഷിച്ചു, പരസ്പര സാമ്പത്തിക വളർച്ചയിലും സഹകരണപരമായ നിക്ഷേപങ്ങളിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു.

പ്രത്യക്ഷവും പരോക്ഷവുമായുള്ള നിക്ഷേപ പങ്കാളിത്തം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പ്രതിബദ്ധത ഇരുപക്ഷവും ഉറപ്പിച്ചു. 2023 സെപ്റ്റംബറിൽ ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്ന സൗദി-ഇന്ത്യ നിക്ഷേപ ഫോറത്തിന്റെ ഫലങ്ങളെയും ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും പൊതു-സ്വകാര്യ മേഖലകൾക്കിടയിൽ അത് നേടിയ സജീവ സഹകരണത്തെയും അവർ അഭിനന്ദിച്ചു. കമ്പനികളുടെ നിക്ഷേപ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കുന്നതിനെ അഭിനന്ദിക്കുകയും, പരസ്പര നിക്ഷേപം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിൽ സ്വകാര്യ മേഖലയുടെ പങ്കിനെ അവർ പ്രശംസിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇൻവെസ്റ്റ് ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയിലെ നിക്ഷേപ മന്ത്രാലയവും തമ്മിലുള്ള ഉഭയകക്ഷി നിക്ഷേപം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള സഹകരണ ചട്ടക്കൂട് സജീവമാക്കലിനെ ഇരുപക്ഷവും വിലമതിച്ചു. സ്റ്റാർട്ടപ്പ് ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ പരസ്പര വളർച്ചയ്ക്കും നവീകരണത്തിനും സംഭാവന നൽകിക്കൊണ്ട് ഉഭയകക്ഷി സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.

ഊർജ്ജ മേഖലയിൽ, ആഗോള എണ്ണ വിപണികളുടെ സ്ഥിരത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ആഗോള ഊർജ്ജ വിപണിയിലെ ചലനാത്മകതയെ സന്തുലിതമാക്കുന്നതിനും സൗദിയുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കാൻ ഇന്ത്യ സമ്മതിച്ചു. ആഗോള വിപണികളിലെ എല്ലാ ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളുടെയും വിതരണത്തിന്റെ സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഊർജ്ജ മേഖലയിലെ നിരവധി ഘടകങ്ങളിൽ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ച് അവർ യോജിച്ചു. അസംസ്കൃത എണ്ണയുടെയും എൽപിജി ഉൾപ്പെടെയുള്ള അതിന്റെ ഉല്പന്നങ്ങളുടെയും വിതരണം, ഇന്ത്യയുടെ സ്ട്രാറ്റജിക് റിസർവ് പ്രോഗ്രാമിലെ സഹകരണം, ഉൽപ്പാദന, പ്രത്യേക വ്യവസായങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ ശുദ്ധീകരണ, പെട്രോകെമിക്കൽ മേഖലയിലുടനീളമുള്ള സംയുക്ത പദ്ധതികൾ, ഹൈഡ്രോകാർബണുകളുടെ നൂതന ഉപയോഗങ്ങൾ, വൈദ്യുതി, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജം, ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വൈദ്യുത പരസ്പര ബന്ധത്തിനായുള്ള വിശദമായ സംയുക്ത പഠനം പൂർത്തിയാക്കൽ, ഗ്രിഡ് ഓട്ടോമേഷൻ, ഗ്രിഡ് കണക്റ്റിവിറ്റി, ഇലക്ട്രിക്കൽ ഗ്രിഡ് സുരക്ഷയും പ്രതിരോധശേഷിയും, പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജ പദ്ധതികളും ഊർജ്ജ സംഭരണ ​​സാങ്കേതികവിദ്യകളും എന്നീ മേഖലകളിലെ വൈദഗ്ദ്ധ്യം കൈമാറൽ, പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും കമ്പനികളുടെ പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കൽ എന്നിവ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

ഡിമാൻഡ് വർദ്ധിപ്പിക്കുക, ഹൈഡ്രജൻ ഗതാഗത - സംഭരണ ​​സാങ്കേതികവിദ്യകൾ വികസിപ്പിക്കുക, മികച്ച രീതികൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള വൈദഗ്ധ്യവും അനുഭവങ്ങളും കൈമാറുക എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഹരിത/ശുദ്ധ ഹൈഡ്രജൻ മേഖലയിലെ സഹകരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഇരുപക്ഷവും ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഊർജ്ജ മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിതരണ ശൃംഖലകളും പദ്ധതികളും വികസിപ്പിക്കുന്നതിലും, കമ്പനികൾ തമ്മിലുള്ള സഹകരണം സാധ്യമാക്കുന്നതിലും, ഊർജ്ജ കാര്യക്ഷമത മേഖലയിലെ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലും, കെട്ടിടങ്ങൾ, വ്യവസായം, ഗതാഗത മേഖലകളിലെ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം യുക്തിസഹമാക്കുന്നതിലും, അതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അവബോധം വളർത്തുന്നതിലും പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയും ഇരുപക്ഷവും അംഗീകരിച്ചു.

കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്, ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന ചട്ടക്കൂട് കൺവെൻഷന്റേയും പാരീസ് ഉടമ്പടിയുടേയും  തത്വങ്ങൾ  പാലിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യവും, സ്രോതസ്സുകളേക്കാൾ ഉദ്‌വമനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് കാലാവസ്ഥാ കരാറുകൾ വികസിപ്പിക്കുകയും നടപ്പിലാക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയും ഇരുപക്ഷവും ആവർത്തിച്ച് ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. സൗദി അറേബ്യ ആരംഭിച്ച "സൗദി ഗ്രീൻ ഇനിഷ്യേറ്റീവ്", "മിഡിൽ ഈസ്റ്റ് ഗ്രീൻ ഇനിഷ്യേറ്റീവ്" എന്നിവയെ ഇന്ത്യൻ പക്ഷം പ്രശംസിക്കുകയും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന മേഖലയിലെ രാജ്യത്തിന്റെ ശ്രമങ്ങൾക്ക് പിന്തുണ അറിയിക്കുകയും ചെയ്തു. ചാക്രിക കാർബൺ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ഒരു ഉപകരണമായി ഉപയോഗിച്ച് ഉദ്‌വമനം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിന്റെ ആവശ്യകതയും, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന ലക്ഷ്യങ്ങൾ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള നയങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ ചാക്രിക കാർബൺ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ പ്രയോഗങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിന് സംയുക്ത സഹകരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യവും ഇരുപക്ഷവും ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ഇന്റർനാഷണൽ സോളാർ അലയൻസ്, വൺ സൺ-വൺ വേൾഡ്-വൺ ഗ്രിഡ്, കോയലിഷൻ ഓഫ് ഡിസാസ്റ്റർ റെസിലന്റ് ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ (സിഡിആർഐ), മിഷൻ ലൈഫ്‌സ്റ്റൈൽ ഫോർ എൻവയോൺമെന്റ് (ലൈഎഫ്ഇ), ഗ്ലോബൽ ഗ്രീൻ ക്രെഡിറ്റ് ഇനിഷ്യേറ്റീവ് തുടങ്ങിയ സംരംഭങ്ങൾക്ക് തുടക്കമിട്ടുകൊണ്ട് ആഗോള കാലാവസ്ഥാ പ്രവർത്തനത്തിന് ഇന്ത്യ നൽകിയ സംഭാവനകളെ സൗദി അറേബ്യ അഭിനന്ദിച്ചു.

സൗദി അറേബ്യയുടെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ വ്യാപാര പങ്കാളിയായി ഇന്ത്യ മാറിയതോടെ, സമീപ വർഷങ്ങളിൽ ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരത്തിലെ സ്ഥിരമായ വളർച്ചയിൽ ഇരുപക്ഷവും സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു; 2023-2024 ൽ ഇന്ത്യയുടെ അഞ്ചാമത്തെ വലിയ വ്യാപാര പങ്കാളിയാണ് സൗദി അറേബ്യ. ഇരുപക്ഷവും തങ്ങളുടെ ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരം വൈവിധ്യവത്കരിക്കുന്നതിനായി സഹകരണം കൂടുതൽ വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ സമ്മതിച്ചു. ഇക്കാര്യത്തിൽ, ബിസിനസ്, വ്യാപാര പ്രതിനിധി സംഘങ്ങളുടെ സന്ദർശനങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെയും വ്യാപാര, നിക്ഷേപ പരിപാടികൾ നടത്തേണ്ടതിന്റെയും പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ച് ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു. ഇന്ത്യ-ജിസിസി സ്വതന്ത്ര വ്യാപാര കരാറിൽ ചർച്ചകൾ ആരംഭിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം ഇരുപക്ഷവും ആവർത്തിച്ചു.

തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്തത്തിന്റെ പ്രധാന സ്തംഭമെന്ന നിലയിൽ പ്രതിരോധ ബന്ധങ്ങൾ കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കുന്നതിനെ ഇരുപക്ഷവും അഭിനന്ദിച്ചു, തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന് കീഴിൽ പ്രതിരോധ സഹകരണത്തിനായുള്ള ഒരു മന്ത്രിതല സമിതി രൂപീകരിച്ചതിനെ സ്വാഗതം ചെയ്തു. മേഖലയുടെ സുരക്ഷയും സ്ഥിരതയും ഉറപ്പാക്കുന്നതിനായി, ആദ്യത്തെ കരസേനാ അഭ്യാസമായ സദ തൻസീക്, അൽ മൊഹദ് അൽ ഹിന്ദി എന്നീ രണ്ട് റൗണ്ട് നാവിക അഭ്യാസങ്ങൾ, നിരവധി ഉന്നതതല സന്ദർശനങ്ങൾ, പരിശീലന വിനിമയങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ നിരവധി 'പ്രഥമ' നടപടികൾ ഉൾപ്പെടെ സംയുക്ത പ്രതിരോധ സഹകരണത്തിന്റെ വളർച്ചയിൽ അവർ സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു. 2024 സെപ്റ്റംബറിൽ റിയാദിൽ നടന്ന പ്രതിരോധ സഹകരണത്തിനായുള്ള സംയുക്ത സമിതിയുടെ ആറാമത് യോഗത്തിന്റെ ഫലങ്ങളെ അവർ സ്വാഗതം ചെയ്തു, മൂന്ന് സേവനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സ്റ്റാഫ് തല ചർച്ചകൾക്ക് തുടക്കമിട്ടത് ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. പ്രതിരോധ വ്യവസായ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.

സുരക്ഷാ മേഖലകളിൽ തുടർച്ചയായ സഹകരണം കൈവരിക്കുന്നത് സൂചിപ്പിച്ചുകൊണ്ട്, മെച്ചപ്പെട്ട സുരക്ഷയ്ക്കും സ്ഥിരതയ്ക്കും ഈ സഹകരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഇരുപക്ഷവും എടുത്തുപറഞ്ഞു. സൈബർ സുരക്ഷ, സമുദ്രാതിർത്തി സുരക്ഷ, രാജ്യാന്തര കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ, മയക്കുമരുന്ന്, മയക്കുമരുന്ന് കടത്ത് എന്നിവ തടയൽ എന്നീ മേഖലകളിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സഹകരണം കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്തേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യവും അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

2025 ഏപ്രിൽ 22 ന് ജമ്മു കശ്മീരിലെ പഹൽഗാമിലുണ്ടായ, നിരപരാധികളായ സാധാരണക്കാരുടെ ജീവൻ അപഹരിച്ച ഭീകരാക്രമണത്തെ ഇരുപക്ഷവും ശക്തമായി അപലപിച്ചു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, എല്ലാ രൂപങ്ങളിലുമുള്ള ഭീകരതയെയും അക്രമാസക്തമായ തീവ്രവാദത്തെയും ഇരുപക്ഷവും അപലപിക്കുകയും മനുഷ്യരാശിക്കുള്ള ഏറ്റവും വലിയ ഭീഷണികളിൽ ഒന്നായി ഇത് തുടരുന്നുവെന്ന് ഊന്നിപ്പറയുകയും ചെയ്തു. ഒരു കാരണവശാലും ഭീകരപ്രവർത്തനത്തിന് ന്യായീകരണമില്ല എന്ന വസ്തുത അവർ അംഗീകരിച്ചു. ഭീകരവാദത്തെ ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേക വംശം, മതം, സംസ്കാരം എന്നിവയുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാനുള്ള ഏതൊരു ശ്രമത്തെയും അവർ നിരാകരിച്ചു. ഭീകരവാദത്തിനെതിരെയും ഭീകരവാദ ധനസഹായം തടയുന്നതിലും ഇരുപക്ഷവും തമ്മിലുള്ള മികച്ച സഹകരണത്തെ അവർ സ്വാഗതം ചെയ്തു. അതിർത്തി കടന്നുള്ള ഭീകരതയെ അവർ അപലപിച്ചു. മറ്റു രാജ്യങ്ങൾക്കെതിരെ ഭീകരവാദം ഉപയോഗിക്കുന്നത് നിരസിക്കാനും, നിലനിൽക്കുന്നിടത്ത് ഭീകരവാദ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ തകർക്കാനും, ഭീകരവാദ കുറ്റവാളികളെ വേഗത്തിൽ നിയമത്തിന് മുന്നിൽ കൊണ്ടുവരാനും എല്ലാ രാജ്യങ്ങളോടും അവർ ആഹ്വാനം ചെയ്തു. മറ്റ് രാജ്യങ്ങൾക്കെതിരെ ഭീകര പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തുന്നതിന് മിസൈലുകൾ, ഡ്രോണുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ആയുധങ്ങൾ ലഭ്യമാകുന്നത് തടയേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത ഇരുപക്ഷവും ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

ആരോഗ്യമേഖലയിലെ നിലവിലുള്ള സഹകരണവും നിലവിലുള്ളതും ഭാവിയിലുണ്ടായേക്കാവുന്നതുമായ ആരോഗ്യ അപകടസാധ്യതകളെയും ആരോഗ്യ വെല്ലുവിളികളെയും നേരിടാനുള്ള ശ്രമങ്ങളും ഇരുപക്ഷവും ശ്രദ്ധിച്ചു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ, ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ ആരോഗ്യ മേഖലയിലെ സഹകരണം സംബന്ധിച്ച ധാരണാപത്രത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചതിനെ അവർ സ്വാഗതം ചെയ്തു. 2024 നവംബറിൽ ജിദ്ദയിൽ ആന്റിമൈക്രോബയൽ പ്രതിരോധത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നാലാമത് മന്ത്രിതല സമ്മേളനം വിജയകരമായി ആതിഥേയത്വം വഹിച്ചതിന് സൗദി അറേബ്യയെ ഇന്ത്യൻ പക്ഷം അഭിനന്ദിച്ചു. സൗദി അറേബ്യയിൽ ഇന്ത്യൻ മരുന്നുകളുടെ റഫറൻസ് വിലനിർണ്ണയവും ഫാസ്റ്റ് ട്രാക്ക് രജിസ്ട്രേഷനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിന് സൗദി ഫുഡ് ആൻഡ് ഡ്രഗ് അതോറിറ്റി സ്വീകരിച്ച മുൻകൈകളെയും ഇന്ത്യൻ പക്ഷം സ്വാഗതം ചെയ്തു. സൗദി ഫുഡ് ആൻഡ് ഡ്രഗ് അതോറിറ്റിയും സെൻട്രൽ ഡ്രഗ്സ് സ്റ്റാൻഡേർഡ് കൺട്രോൾ ഓർഗനൈസേഷനും (സി ഡി എസ്‌ സി ഒ) തമ്മിലുള്ള മെഡിക്കൽ ഉൽപ്പന്ന നിയന്ത്രണ മേഖലയിലെ സഹകരണം സംബന്ധിച്ച ധാരണാപത്രം അഞ്ച് വർഷത്തേക്ക് കൂടി നീട്ടുന്നതിനെ ഇരുപക്ഷവും സ്വാഗതം ചെയ്തു.

കൃത്രിമബുദ്ധി, സൈബർ സുരക്ഷ, സെമി കണ്ടക്ടറുകൾ തുടങ്ങിയ പുതിയതും ഉയർന്നുവരുന്നതുമായ മേഖലകളിൽ ഉൾപ്പെടെ സാങ്കേതികവിദ്യയിൽ സഹകരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഇരുപക്ഷവും അടിവരയിട്ടു. ഡിജിറ്റൽ ഭരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം എടുത്തുകാണിച്ചുകൊണ്ട്, ഈ മേഖലയിലെ സഹകരണം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യാൻ ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു. നിയന്ത്രണ, ഡിജിറ്റൽ മേഖലകളിലെ സഹകരണത്തിനായി ടെലികോം റെഗുലേറ്ററി അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യയും സൗദി അറേബ്യയിലെ കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ്, സ്‌പേസ് ആൻഡ് ടെക്‌നോളജി കമ്മീഷനും തമ്മിൽ ധാരണാപത്രം ഒപ്പുവച്ചതിൽ അവർ സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു.

ഈ സന്ദർശന വേളയിൽ ഒപ്പുവച്ച ബഹിരാകാശ സഹകരണ ധാരണാപത്രം വിക്ഷേപണ വാഹനങ്ങൾ, ബഹിരാകാശ പേടകങ്ങൾ, കര സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം ഉൾപ്പെടെ ബഹിരാകാശ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ പ്രയോഗങ്ങളും ഗവേഷണ വികസനവും അക്കാദമിക് ഇടപെടലും സംരംഭകത്വവും ഉൾപ്പടെ ബഹിരാകാശ മേഖലയിലെ സഹകരണം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിന് വഴിയൊരുക്കുമെന്ന് ഇരുപക്ഷവും ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. 

പൈതൃകം, സിനിമ, സാഹിത്യം, പ്രകടന, ദൃശ്യകലകൾ തുടങ്ങിയ പ്രധാന മേഖലകളിലെ സജീവമായ ഇടപെടലിലൂടെ സൗദി അറേബ്യയും ഇന്ത്യയും തമ്മിലുള്ള സാംസ്കാരിക സഹകരണത്തിന്റെ വളർച്ച ഇരുപക്ഷവും പരാമർശിച്ചു. തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന് കീഴിൽ ടൂറിസത്തിനും സാംസ്കാരിക സഹകരണത്തിനുമുള്ള ഒരു മന്ത്രിതല സമിതി രൂപീകരിക്കുന്നത് ഈ പങ്കാളിത്തം കൂടുതൽ ആഴത്തിലാക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു സുപ്രധാന ചുവടുവയ്പ്പാണ്.

ശേഷി വികസനം, സുസ്ഥിര വിനോദസഞ്ചാരം എന്നിവയിലൂടെ ഉൾപ്പെടെ വിനോദസഞ്ചാര മേഖലയിലെ സഹകരണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു. മാധ്യമങ്ങൾ, വിനോദം, കായികം എന്നീ മേഖലകളിലെ വിവിധ അവസരങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ  ഇരു രാജ്യങ്ങളിലേയും ജനങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ശക്തമായ ബന്ധത്തിന്റെ പിന്തുണയും അവർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. 

കൃഷി, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ, വളങ്ങളുടെ വ്യാപാരം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ദീർഘകാല സഹകരണത്തെ ഇരുപക്ഷവും അഭിനന്ദിച്ചു. ഈ മേഖലയിൽ ദീർഘകാല തന്ത്രപരമായ സഹകരണം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനായി വിതരണ സുരക്ഷ, പരസ്പര നിക്ഷേപം, സംയുക്ത പദ്ധതികൾ എന്നിവയ്ക്കായി ദീർഘകാല കരാറുകൾ പിന്തുടരാൻ അവർ സമ്മതിച്ചു.

ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വിദ്യാഭ്യാസ, ശാസ്ത്ര സഹകരണത്തിൽ വളർന്നുവരുന്ന വേഗതയെ ഇരുപക്ഷവും പ്രശംസിച്ചു, നവീകരണം, ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, സുസ്ഥിര വികസനം എന്നിവ വളർത്തിയെടുക്കുന്നതിൽ അതിന്റെ തന്ത്രപരമായ പ്രാധാന്യം അടിവരയിടുന്നു. സൗദി അറേബ്യയിൽ ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ സർവകലാശാലകൾക്ക് സാന്നിധ്യമുണ്ടാകാനുള്ള അവസരങ്ങളെ സൗദി വിഭാഗം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. തൊഴിൽ, മാനവ വിഭവശേഷി മേഖലകളിൽ സഹകരണം വികസിപ്പിക്കുന്നതിന്റെയും സഹകരണത്തിനുള്ള അവസരങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുന്നതിന്റെയും മൂല്യം ഇരുപക്ഷവും ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

2023 സെപ്റ്റംബറിൽ സൗദി അറേബ്യയുടെ കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദിന്റെ ഇന്ത്യാ സന്ദർശന വേളയിൽ മറ്റ് രാജ്യങ്ങളുമായി ചേർന്ന് ഇന്ത്യ-മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്-യൂറോപ്പ് സാമ്പത്തിക ഇടനാഴിയുടെ തത്വങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണാപത്രത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ചത് ഇരുപക്ഷവും സ്മരിച്ചു. ചരക്കുകളുടെ ഗതാഗതം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് റെയിൽവേ, തുറമുഖ ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം ഉൾപ്പെടെ, ഇടനാഴിയിൽ വിഭാവനം ചെയ്തിട്ടുള്ള കണക്റ്റിവിറ്റിയുടെ ദർശനം സാക്ഷാത്കരിക്കുന്നതിന് ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള പരസ്പര പ്രതിബദ്ധത അവർ പ്രകടിപ്പിച്ചു. പങ്കാളികൾക്കിടയിലുള്ള വ്യാപാരം വർദ്ധിപ്പിക്കുക, ഡാറ്റ കണക്റ്റിവിറ്റിയും ഇലക്ട്രിക്കൽ ഗ്രിഡ് ഇന്റർകണക്റ്റിവിറ്റിയും വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നിവയാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. ഇക്കാര്യത്തിൽ, 2023 ഒക്ടോബറിൽ ഒപ്പുവച്ച ഇലക്ട്രിക്കൽ ഇന്റർകണക്ഷനുകൾ, ക്ലീൻ/ഗ്രീൻ ഹൈഡ്രജൻ, വിതരണ ശൃംഖലകൾ എന്നിവയിലെ ധാരണാപത്രത്തിന് കീഴിലുള്ള പുരോഗതിയെ ഇരുപക്ഷവും സ്വാഗതം ചെയ്തു. ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള ഷിപ്പിംഗ് ലൈനുകളിലെ വർദ്ധനവിൽ ഇരുപക്ഷവും സംതൃപ്തി പ്രകടിപ്പിച്ചു.

ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികളെ നേരിടാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന് ജി 20, അന്താരാഷ്ട്ര നാണയ നിധി, ലോക ബാങ്ക് എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളിലും വേദികളിലും ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സഹകരണവും ഏകോപനവും വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം ഇരുപക്ഷവും ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. റിയാദ് ഉച്ചകോടി 2020 ൽ ജി 20 നേതാക്കൾ അംഗീകരിച്ച, കടം തീർക്കുന്നതിനുള്ള പൊതു ചട്ടക്കൂടിനുള്ള കടം തീർക്കലിനുള്ള പൊതു സേവന സസ്പെൻഷൻ ഇനിഷ്യേറ്റീവ് (ഡിഎസ്എസ്ഐ) യിൽ നിലവിലുള്ള സഹകരണത്തെ അവർ അഭിനന്ദിച്ചു. യോഗ്യതയുള്ള രാജ്യങ്ങളുടെ കടം തീർക്കുന്നതിന് ഔദ്യോഗിക ധനകാര്യകേന്ദ്രങ്ങളും (developing country creditors and Paris Club creditors) സ്വകാര്യ മേഖലയും തമ്മിലുള്ള ഏകോപനത്തിനുള്ള പ്രധാനവും സമഗ്രവുമായ വേദിയായി പൊതു ചട്ടക്കൂടിന്റെ നടപ്പാക്കൽ വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

യെമൻ പ്രതിസന്ധിക്ക് സമഗ്രമായ ഒരു രാഷ്ട്രീയ പരിഹാരം കണ്ടെത്തുന്നതിനുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര, മേഖലാ ശ്രമങ്ങൾക്ക് ഇരുപക്ഷവും പൂർണ്ണ പിന്തുണ പ്രഖ്യാപിച്ചു. യമനിലെ കക്ഷികൾ തമ്മിലുള്ള സംഭാഷണം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിന് ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള നിരവധി സംരംഭങ്ങളെയും, യെമനിലെ എല്ലാ പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും മാനുഷിക സഹായം ലഭ്യമാക്കുന്നതിലും അത് സുഗമമാക്കുന്നതിലും രാജ്യത്തിന്റെ പങ്കിനെയും ഇന്ത്യൻ പക്ഷം അഭിനന്ദിച്ചു. യെമനിലേക്ക് മാനുഷിക സഹായം നൽകുന്നതിൽ ഇന്ത്യ നടത്തിയ ശ്രമങ്ങളെ സൗദി പക്ഷം അഭിനന്ദിച്ചു. ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ സമുദ്ര നിയമ കൺവെൻഷന് (UNCLOS) അനുസൃതമായി ജലപാതകളുടെയും നാവിഗേഷൻ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സഹകരണത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ച് ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.

സന്ദർശന വേളയിൽ താഴെപ്പറയുന്ന ധാരണാപത്രങ്ങളിൽ ഒപ്പുവച്ചു:

* സമാധാനപരമായ ഉദ്ദേശ്യങ്ങൾക്കായുള്ള ബഹിരാകാശ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയുടെ ബഹിരാകാശ വകുപ്പും സൗദി ബഹിരാകാശ ഏജൻസിയും തമ്മിലുള്ള ധാരണാപത്രം.

* ആരോഗ്യ മേഖലയിലെ സഹകരണം സംബന്ധിച്ച് ഇന്ത്യൻ റിപ്പബ്ലിക്കിലെ ആരോഗ്യ കുടുംബക്ഷേമ മന്ത്രാലയവും സൗദി അറേബ്യയിലെ ആരോഗ്യ മന്ത്രാലയവും തമ്മിലുള്ള ധാരണാപത്രം.

* വിദേശ ഉപരിതല പാഴ്സലിനുള്ള ഇന്ത്യയിലെ തപാൽ വകുപ്പും സൗദി പോസ്റ്റ് കോർപ്പറേഷനും (SPL) തമ്മിലുള്ള ഉഭയകക്ഷി കരാർ.

* ഉത്തേജക വിരുദ്ധ, പ്രതിരോധ മേഖലയിലെ സഹകരണത്തിനായി ഇന്ത്യയിലെ ദേശീയ ഉത്തേജക വിരുദ്ധ ഏജൻസി (NADA), സൗദി അറേബ്യ ഉത്തേജക വിരുദ്ധ കമ്മിറ്റി (SAADC) എന്നിവ തമ്മിലുള്ള ധാരണാപത്രം.

തന്ത്രപരമായ പങ്കാളിത്ത കൗൺസിലിന്റെ അടുത്ത യോഗം പരസ്പരം സമ്മതമായ ഒരു തീയതിയിൽ നടത്താൻ ഇരുവരും സമ്മതിച്ചു. ഇരു രാജ്യങ്ങളും അവരവരുടെ രാജ്യങ്ങളിലെ സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക വികസനങ്ങളുമായി മുന്നോട്ട് പോകുമ്പോൾ, വിവിധ മേഖലകളിൽ ആശയവിനിമയം, ഏകോപനം, സഹകരണം എന്നിവ തുടരാനും അവർ തീരുമാനിച്ചു.

സന്ദർശനത്തിനൊടുവിൽ, പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദി, തനിക്കും ഒപ്പമുണ്ടായിരുന്ന പ്രതിനിധി സംഘത്തിനും നൽകിയ ഊഷ്മളമായ സ്വീകരണത്തിനും ഉദാരമായ ആതിഥ്യമര്യാദയ്ക്കും കിരീടാവകാശിയും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ രാജകുമാരൻ മുഹമ്മദ് ബിൻ സൽമാൻ ബിൻ അബ്ദുൽ അസീസ് അൽ സൗദിന് ആത്മാർത്ഥമായ നന്ദിയും അഭിനന്ദനവും അറിയിച്ചു. സൗദി അറേബ്യയിലെ സൗഹൃദപരമായ ജനങ്ങളുടെ തുടർച്ചയായ പുരോഗതിക്കും സമൃദ്ധിക്കും അദ്ദേഹം ആശംസകൾ നേർന്നു. പ്രധാനമന്ത്രി ശ്രീ നരേന്ദ്ര മോദിക്കും ഇന്ത്യയിലെ സൗഹൃദ്ജനങ്ങൾക്കും കൂടുതൽ പുരോഗതിക്കും സമൃദ്ധിക്കും വേണ്ടി അദ്ദേഹം ആത്മാർത്ഥമായ ആശംസകൾ നേർന്നു.